Müzik herkeste ayrı bir etki yaratmaktadır. Peki bu etkiyi yaratan süreçler beyinde nasıl işlemektedir?
Müziğin birçok işlevi bulunmakla birlikte beyni de tetiklemektedir. Müzik; grup içinde koordinasyonu ve uyumu sağlamakta, iletişimi kurup geliştirmektedir. Bunun yanında hafızayı tetiklemekte, öğrenmeyi ve öğretmeyi aktive etmektedir. Ayrıca duygusal bir işlevi de vardır.
Müzik insan eliyle yaratılmıştır; insan beyni ve zekasının bir ürünüdür. Evrendeki varlıkların çeşitli tınıları ve sesleri oluşturması insana bu konuda bir ilham vermiştir.
Bir zeka oyunu ya da matematik gibi yüksek beyin fonksiyonu gerektirmektedir. Beynin gelişmesi de onu ne kadar çok aktive ettiğimiz, onu ne kadar çok kullandığımızla ilgilidir. Araştırmalara göre müzikle uğraşanların ve uğraşmayanların beyinlerinde yapısal ve fonksiyonel farklılıklar olabileceğini bulmuştur.
Müzik; hem görme hem duyma hem de hareket koordinasyonu gerektiren özel bir türdür.
Çalışmalar hangi türden olursa olsun müzik dinlemenin zihinsel faaliyetleri olumlu etkilediği sonucunu çıkarmıştır.
Bazı müzikleri dinlerken geçmişe ışınlanırız ya da bazı müzikler bizi rahatlatır. Çünkü hafızamız müzikle o anki tecrübelerimizi, hislerimizi birleştirir. Bu da daha önce dinlediğimiz bir müziği başka bir zaman tekrar dinlediğimizde çeşitli anıları hatırlamamıza sebep olur.
Müzik dinlerken beynin bazı noktaları aktif olmaktadır. Yapılan çalışmalarda müzik algısı ve performansının beynin sağ şakak bölgesinde, ritim duygusunun ise beynin sol tarafında girus insula’da gerçekleşen bir süreç olduğu ortaya çıkmıştır. Takashi’nin, müzisyenlerde müzik algısını araştırdığı çalışmada müzisyen olanlar ve olmayanlar arasında farklı beyin kürelerinin baskın olduğunu bulmuştur.
Müzikal performansın araştırıldığı çalışmalarda belli bir sanatçının müzik eseri bilgisayar yazılımı tarafından seslendirilmiştir. Sonuçlara göre orijinal kayıt ve bilgisayar yazılımının seslendirdiği kayıt karşılaştırılmış ve arada farklar bulunmuştur.
Müziğin sayısız işlevi ve etkisi olduğu barizdir. İnsanlık için ortak bir dil oluşturabilirken kültürün de en büyük taşıyıcılarındandır. Ayrıca toplumu bütünleştirmek gibi bir rolü de vardır. Bize duyguları en iyi aktaran sanatlardan birisidir. Psikolojimiz için de olumlu etkileri vardır. Duygu durumumuzu etkileyebilmektedir; bazı müzikler duygu durumumuzu yükseltirken bazıları düşürebilmektedir.
Karaçay, B. (2010). “Müzik ve Beyin”. TÜBİTAK.
Hazırlayan: Ecem Gördesli
