Uçsuz bucaksız okyanusun altında, inanılmaz canlı formlarıyla dolu gizli bir dünya yatmaktadır. Genellikle görkemli deniz canlılarını düşünsek de okyanusları sessizce hâkimiyeti altına alan ve Dünya’da yaşamın sürdürülmesinde kritik bir rol oynayan bir organizma grubu vardır: Fitoplankton. Bu mikroskopik, bitki benzeri organizmalar boyutlarına rağmen etkileri muazzam olan canlılardır. Bu yazıda, fitoplanktonun büyüleyici dünyasını keşfetmek için bir yolculuğa çıkacağız ve şaşırtıcı yeteneklerini ve gezegenimizin sağlığındaki hayati rolünü ortaya çıkaracağız.
Dünya’nın oksijeninin neredeyse yarısının fitoplankton tarafından üretildiğini biliyor muydunuz? Okyanusun yüzeyinde yüzen bu minik organizmalar, fotosentez adı verilen dikkat çekici bir süreçle meşguldür. Karada yaşayan benzerleri gibi, fitoplankton güneş ışığı ve karbondioksiti kullanarak onları oksijene ve organik maddeye dönüştürür. Aslında, aldığımız her iki nefesin biri, okyanusun bu övgüye değer kahramanları tarafından salınan oksijen sayesinde mümkün hale gelir. Böylesine küçük organizmaların soluduğumuz havaya bu denli önemli bir etkisi olduğunu düşünmek hayranlık vericidir.
Fitoplanktonlar oksijen üretimlerinin yanı sıra Dünya’nın iklimini düzenlemede de önemli bir rol oynar. Fotosentez yoluyla, küresel ısınmadan sorumlu bir sera gazı olan karbondioksiti önemli miktarlarda emer. Karbonu vücutlarında hapseden fitoplanktonlar bu zararlı gazın atmosferden uzaklaştırılmasına katkıda bulunur. İklimi etkileme yetenekleri, fitoplanktonların sadece okyanus ekosistemlerinde değil, iklim değişikliğini hafifletme bağlamında da önemli olduklarını göstermektedir.
Fitoplanktonlar, çıplak gözle görülemez olabilirler, ancak gezegenimize olan etkileri inkâr edilemez. Oksijen sağlamaktan deniz yaşamını desteklemeye ve iklimi düzenlemeye kadar, bu mikroskobik organizmalar okyanusun övgüye değer kahramanlarıdır. Bu mistik varlıkların büyüleyici bir özelliği daha bulunmaktadır. Fitoplanktonlar, belirli koşullarda “büyüme” veya “plankton artışı” adı verilen yoğunluklar oluşturabilirler ve denizde renk değişimine neden olabilirler. Bu canlılık dolu yeşil tonlardaki büyümeler, son yıllarda İstanbul denizini de bir süreliğine yeşile boyamıştır.
Okyanusun gizemlerini keşfettikçe daha yakından tanıdığımız fitoplanktonların oynadığı hayati rolü hatırlayalım ve onların yaşam alanlarını korumamız gerektiğini unutmayalım. Su altındaki dünya, mucizelerin hazine sandığıdır ve fitoplanktonlar, deniz ekosistemlerimizin hassas dokusunu bir araya getiren canlı ipliklerdir.
Kaynakça:
https://www.techexplorist.com/new-study-reveals-phytoplankton-produce-oxygen/61143/
https://www.whoi.edu/press-room/news-release/planktonatlas/
Hazırlayan: Halime Sena Ulusoy
