Hepimizin kurtulmak istediği bazı kötü alışkanlıkları vardır. Kendimize sürekli bu alışkanlıkları bırakacağımıza dair konuşmalar yaparız. Ancak günün sonunda kendimizi yine aynı davranışı tekrarlarken buluruz. Peki ama kötü alışkanlıkları bırakmak neden bu kadar zordur?
Bu zorluk, beynin alışkanlıkları değiştirmeye karşı direnç göstermesiyle ilgilidir. Alışkanlıklar günlük yaşantımızın bir parçasıdır ve beyin rutin davranışları sevmektedir çünkü rutinler hayatı daha tahmin edilebilir ve düzenli hale getirir.
Ancak kötü alışkanlıklar için durum biraz daha farklıdır. Kötü bir alışkanlığı bırakmaya çalıştığımızda uyumsuzluk yaratırız ve beynimiz bu durumdan hoşlanmaz. Beyindeki limbik sistem savaş-kaç ya da don tepkilerini harekete geçirir. Bu tehditten kaçınmanın bizim için daha iyi olduğunu bilmemize rağmen eski davranışımıza geri döneriz. Beyin özellikle de dopamin salgılandığında bu alışkanlıkların faydasız olduğunu bilse de sürdürmeye devam eder. Alışkanlıklarımızı bırakmak bu yüzden zordur.
Kötü Alışkanlıklardan Nasıl Kurtulabiliriz?
Alışkanlıklarınızı değiştirmeye karar vermeden önce neden değiştirmek istediğinizi belirlemek çok önemlidir. Kişisel bir motivasyonunuz olduğunda değişim için içinizde daha büyük bir güç hissedersiniz. Örneğin, çocuklarınızla daha fazla zaman geçirmek ya da daha fazla seyahat etmek gibi kişisel nedenler sizi değişim yolunda daha kararlı kılabilir.
Ancak motivasyon sadece başlangıçtır. Alışkanlıklarınızı değiştirmek için iç ve dış tetikleyicileri tanımlamak da önemlidir. Kendinize; alışkanlık dürtüsünün ne zaman ortaya çıktığı, bunun nedenlerinin ne olduğu, hangi duygusal durumların sizi bu alışkanlığa sürüklediği gibi sorular sormak önemlidir. Tetikleyicileri tanımlayarak bu durumları daha iyi anlayabilir ve alışkanlığınızı kontrol altına alabilirsiniz.
İlgili alışkanlığınızı hemen terk etmek yerine, adım adım küçük değişiklikler yaparak ilerlemek başarı şansınızı artırabilir. Bu yöntem hedefinize doğru istikrarlı bir şekilde ilerlemenize yardımcı olabilir. Unutmayın ki değişim süreci düz bir çizgi değildir. İnişler ve çıkışlar olacaktır. İlerlemenizi takdir edin ve bir başarısızlık yaşadığınızda bunu bir öğrenme fırsatı olarak görün.
Değişim sürecinde, eski alışkanlığı tamamen ortadan kaldırmak yerine, yeni bir rutini güçlendirmeye odaklanırsınız. Bunun bilincinde olmanız stresinizin azaltmasına ve başarısızlık hissinin en aza inmesine yardımcı olur. Bu süreç, sabır ve sürekli bir çaba gerektirir. Ancak sonunda sağlıklı alışkanlıklarınızı yerleştirmiş ve eski sağlıksız alışkanlıklarınızdan uzaklaşmış olursunuz.
