Tutumlarımızdaki değişmelere en duyarlı ölçek olarak bilinen Guttman Ölçeği’ni tanıyalım.
Tutum nedir biliyoruz…
Tutum; organize olmuş, duygu, inanç ve davranış eğilimleridir. Bireyin belirli bir şeye (kişi, yer, eşya vb.) yönelik olumlu ya da olumsuz duygu derecesi, çevresindeki bir konuya karşı sahip olduğu bir tepki ön eğilimi aslında tutumdur.
Tutumlar, eylemleri ortaya koymadan önce niyeti ifade eder. Fikir ve inançlarla yakından ilgilidir, ancak deneyimler de önemlidir. İş tatmini ölçümleri birer tutum incelemesidir. Çalışanların, yöneticilerine, işlerine ve iş arkadaşlarına yönelik duygularının belirlenmesi iş tatminidir.
Gutman ölçeği ilk defa İkinci Dünya Savaşı esnasında Amerikan askerlerinin moral durumlarını tespit etmek amacı ile geliştirilmiştir. Guttman ölçeği tek bir konuya karşı, birey tutumu ile ilişkili ifadelerden oluşur. Guttman ölçeği tek boyutlu bir ölçektir. Bu ölçeği geliştirmenin iki özelliği vardır: Birincisi, konuya karşı tutumla ilgili olarak yüksek olumlu hisleri gösteren ifadelerden oluşmasıdır. Bu fark Guttman ölçeğini Likert ölçeğinden ayırır. İkincisi ise her ifadenin ima ettiği şeyin ve daha az olumlunun onaylanması. Sürecin bu özelliği ise Thurstone ölçeğinden farklıdır.
Gutman ölçeği yöneltilen cevaplayıcılara, her ifadeyi onaylayıp onaylamadığı sorulur. Her cevaplayıcının puanı, onaylanan ifade sayısını gösterir. Guttman ölçeğinin yapısından dolayı, onaylanan ve onaylanmayan ifadelere verilen cevaplar toplam puanı oluşturur. Guttman ölçeğinde, ifadelerin uygun olup olmadığı yargıçlar tarafından belirlenmez.
Hazırlayan: Nil Aydın
