İşinizde daha az stresli hissetmek mi istiyorsunuz? Peki, problem gerçekten stres seviyeleriniz mi?
İşinizde daha az stresli hissetmek mi istiyorsunuz? Yaklaşan son teslim tarihleri, talepkar patronları ve kapatılamayan iletişim cihazlarını düşündüğümüzde, Dünya Sağlık Örgütü’nün kısa süre önce neden “tükenmişlik” kavramını bir iş yeri fenomeni ilan ettiğini anlamak kolay. Ama problem gerçekten stres seviyelerimiz mi?
Stanford Üniversitesi’nden Dr. Kelly McGonigal kendisiyle yakın zamanda yapılan söyleşide: “Çoğumuz stresi, hayatımızdan çıkarmamız gereken tehditkar ve boğucu bir deneyim olarak görüyoruz. Ancak stres, evrimin hayata tutunmamıza ve adapte olmamıza yardımcı olan biyolojik mekanizmasıdır. Sizi, değerlerinizi ve önceliklerinizi açıklığa kavuşturmaya zorlayabilir ve zorluklara meydan okumanıza yardımcı olabilir. Bu, öğrenmek ve büyümek için sık sık gereklidir. Ayrıca, sosyal bağlantıları güçlendirmek ve çoğaltmak için bir hızlandırıcı olabilir.” açıklamasını yapıyor.
Nasıl?
Stres, önemsediğiniz bir şey tehlikedeyken vücudunuzda ve beyninizde (düşüncelerinize ve duygularınıza) olanlardır. Araştırmalar, vücudunuzun strese olan tepkisinin, size tehlikeyle başa çıkmak için ihtiyacınız olan enerji ve cesareti verdiğini ve bu sayede hayatla başa çıkmanızda yardımcı olmak için tasarlandığını anladığınızda, stresin sizin için birçok olumlu sonucu olabileceğini gösteriyor. Örnek verilecek olunursa;
• Savaş ya da kaç tepkisi
Stresin başınıza kötü bir şey geleceğinin sinyalini verdiğine inandığınızda tetiklenir ve kendinizi korumaya hazırlayan bir kortizol, korkulu enerji ve motivasyon dalgası yaratır ve işlerin kötüye gittiğine dair göstergelere karşı uyanık tutar. Bu, kısa patlamalar şeklindeyken iyi olsa da aynı zamanda tersliklere olan yoğunlaştırılmış dikkatiniz, sizi kendinize karşı şüpheyle doldurup daha fazla kortizol salgıladığı hırçın bir döngü de yaratabilir. Bu da bağışıklık sisteminizi bozabilir ve depresyona neden olabilir.
• Meydan okumaya tepkisi
Stresin öğrenme ve büyüme için bir fırsat olduğuna inandığınızda tetiklenir. Endişenizle barışarak strese verebileceğiniz herhangi bir tepkiyle gelebilen güçlü endorfin, adrenalin, testosteron ve dopamin karışımını dizginleyebilirsiniz. Bu da bir meydan okuma karşısında performansınızı iyileştirebilir.
• Elle gelen düğün bayram tepkisi
Yüzleştiğiniz stresin kendi başınıza halledebileceğinizden daha büyük olduğunu, bu durumla boğuşan tek kişi olmadığınızı ve güvenebileceğiniz birileri olduğunu fark ettiğinizde tetiklenir. Stres hormonu oksitosin, güveni büyütür ve bu size aynı durumdaki başkalarına ulaşmak için gerekli umut ve cesareti verir.
• Ders alma tepkisi
Stresi yetersiz olduğunuzun bir kanıtı olarak düşünmek yerine öğrenmenize yardımcı olan ve sonuç olarak sizi daha güçlü ve daha dirençli yapan bir unsur olarak gördüğünüzde tetiklenir. Bu, sizi stresten sonra iyileştiren ve ders almanızı sağlayan ve anksiyete, depresyon ve strese bağlı başka hastalıkların riskinin azalmasıyla bağlantılı olan bir nörosteroidin, dehydroepiandrosterone (DHEA)’un daha yüksek seviyelerde salgılanmasını sağlar.
Peki vücudunuzun strese olan farklı tepkilerini nasıl dizginlemeye çalışabilirsiniz?
Kelly şunları öneriyor:
• Stres anlayışınızı yeniden yapılandırın.
Duygularınızı ve stresin fiziksel semptomlarını -midenizin bulanması veya kalbinizin daha hızlı atması- fark ettiğinizde bunu işleri halledemediğinizin bir işareti olarak yorumlamak veya bu hislerinizi uyuşturacak bir şeyler aramak yerine vücudunuzun verdiği tepkinin sebebinin karşınızdaki şeye değer vermeniz olduğunu kendinize hatırlatın.
• Strese olan cevabınızı seçin.
Strese verdiğiniz farklı cevapları tanıyın ve dağarcığınızı kendinize böyle bir durumda neyin en kullanışlı olacağını sorarak genişletmeye çalışın. Amacınıza ulaşmak için kaçmanız mı, savaşmanız mı, donmanız mı yoksa zorlukla mücadele edip stresinizi dizginlemeniz mi gerekiyor? Nasıl öğrenip büyüyeceğinizi mi anlamanız gerekiyor? Ya da durum kendi başınıza halledebileceğinizden daha zorsa cesaretinizi toplayıp birine neler olduğunu anlatmanız veya benzer durumdaki başkalarına yardım eli uzatmanız mı gerekiyor? Dikkatinizi strese karşı göstermek istediğiniz tepkiye verirseniz vücudunuz ve beyniniz elinizdeki kaynaklarla hayatı olduğu gibi karşılamanıza yardım edebilir.
• Minnettarlığınızı gösterin.
Bunu yapmak, insanlara ulaşmak için duyduğunuz isteği stresin açığa çıkarmasına izin verir. Umudu ve cesareti açığa çıkarır ve sosyal strese olan tepkinizin, günlük olarak karşılaştığınız strese verilebilecek en sağlıklı ve en uygun tepkilerden birinin, refleksiniz olmasını sağlayabilecek, dayanışmaya dayalı bir zihniyet yaratır.
İş yerinde strese verdiğiniz tepkileri geliştirmek için siz ne yapabilirsiniz?
3 Ways To Make The Most Of Stress
Hazırlayan: İpek Erkaya
