Yıllar süren bir araştırma sigara içmenin kişiliğiniz üzerinde olumsuz değişimlere yol açtığını iddia ediyor.
Kişilik özelliklerimiz hayatlarımızı derinden şekillendirecek kadar istikrarlı ve tutarlı olduğu kadar, hayattaki tercihlerimizin sonuçları ve deneyimlerimizin getirileriyle de tekrar şekillenip nasıl bir insan olduğumuzu belki de olacağımızı etkileyebiliyor. Bu düşünce giderek daha çok tanınırlık kazanıyor.
Kişilik üzerine yapılan araştırmaları yayınlayan akademik bir dergide (Journal of Research in Personality) yayınlanan yeni bir çalışma, oldukça ağır sonuçlara sahip olan sigara içme davranışının yukarıda sözünü ettiğimiz tercihlerin ve deneyimlerin dinamiğine sahip olduğuna iddia ediyor.
Araştırmacılar, bulgularının sigara içme davranışının zamanla kişinin karakterinde, düşünme şeklinde, hislerinde ve davranışlarda değişiklikler meydana getirdiğini ortaya koyarak hali hazırda sigara içmenin etkilerini inceleyen diğer çalışmalara katkıda bulunduğunu söylüyorlar. Bazı insanların sahip oldukları bazı özellikler nedeniyle diğer insanlara kıyasla sigara içmeye daha yatkın oldukları araştırmalar ile kanıtlanmış bir gerçek. Bu özelliklere fazlasıyla dışa dönüklük, duygusal olarak daha dengesiz olmak ya da davranışları, hisleri ve düşünceleri konusunda daha az özenli olmak örnek gösterilebilir.
Montpellier Üniversitesi’nden Yannick Stephan tarafından yönetilen bir araştırmanın iddiasına göre (hipotezleri kanıtlanmış değil) sigara içmek alışkanlığı kişinin sahip olduğu karakteristik özellikleri etkileyebiliyor. Uzun yıllar boyunca insanların kişilik özelliklerini tekrarlı bir şekilde ölçen araştırmacılar, sigara içen insanların kişiliklerinde gösterdikleri değişikliklerin -özellikle de duygusal dengesizlikte ve içe dönüklükte artış- sigara içmeyen insanların kişiliklerinde gösterdikleri değişikliklerden farklılık gösterdiğini rapor ediyor.
Araştırmanın verileri dördü Amerika’da biri Japonya’da gerçekleştirilen ve katılımcıları orta yaşlı gönüllüler olan beş büyük anketten geliyor. Anketlerin katılımcı sayıları ise 600’den başlayıp 6000’e kadar çıkıyordu. 4 ile 20 yıl arasında değişen süreçler boyunca katılımcıların sigara içip içmedikleri tekrarlı bir şekilde sorulurken, kişilik özelliklerinin ölçümleri de yenilendi. En nihayetinde sigara içen insanların, içmeyenlere kıyasla;
1) Duygusal denge durumu
2) Dışa dönüklük
3) Açıklık
4) Uyumluluk
5) Vicdan
gibi karakter özelliklerinde düşüş yaşadıkları ortaya çıktı. Bu değişimin kesin modelleri anketin yapıldığı farklı veri gruplarına göre değişkenlik gösteriyorken, bu değişim modelleri arasındaki en istikrarlı olanın duygusal denge durumundaki ve dışarıya dönüklükteki düşüş olduğu görüldü.
Stephan ve ekibi bunlara ek olarak sigara içmeyi bırakan insanların kişiliklerinde herhangi bir pozitif değişim yaşanıp yaşanmadığına da baktı. Bunu destekleyen kanıtlar ise yok denecek kadar azdı. Hatta sigara içmeyi bırakan insanların uyumluluk özelliklerinde düşüş yaşandığı da görüldü. Araştırmacıların öne sürdüğü üzere bu durum “sigara-temelli sosyal ilişkilerdeki” düşüşten kaynaklanıyor olabilir. Bu çalışma hem örneklemin büyüklüğü (600 kişi ile 6000 kişi arasında değişen anket grupları) hem de aynı örneklemin uzun yıllar boyunca takip edilmesi ile uygulanan metodolojik teknik nedeniyle oldukça etkileyici.
Fakat araştırma verilerini öz-değerlendirme anketleri ile topladığı için, diğer bir deyişle de katılımcıların karakteristik özelliklerini raporlamayı -ne kadar sıklıkta ve yoğunlukta sigara içildiği gibi diğer bilgiler de söz konusu- yine katılımcıların inisiyatifine bıraktığı için bu açıdan sınırlı bir özellik gösteriyor. Bu nedenle sigara içmenin neden genellikle karakteristik özelliklerde negatif değişimlere yol açtığını söylemek şu an için mümkün değil.
Araştırmacılar sigara içmenin sağlık üzerindeki zararlı etkisinin, bu alışkanlığın kişilik üzerindeki görünür etkisinin ana nedenlerinden biri olabileceğini öne sürüyor. Sigara içmenin yol açabileceği insomnia, depresyon ve kardiyovasküler formdaki düşüş gibi sağlık sonuçlarının da kişilik özellikleri üzerindeki negatif etkileri biliniyor. “Sigara içmek duygusal dengeyi sağlayabilmek, araştırmacı olma eğiliminde bulunmak, iş birliği yapabilmek, fedakâr olabilmek ve öz-disipline sahip olabilmek için gerekli olan enerji kapasitesini manipüle edebilir.” diyor Stephan ve ekibi.
Araştırmanın enteresan bulgularından bir tanesi de ABD’deki örneklemden farklı olarak Japonya’daki örneklemde sigara içen kullanıcılar ile içmeyen kullanıcılar arasında kişilik özelliklerinin değişimi açısından herhangi bir farklılık bulunmaması. Araştırmacılar bu durumun ünlü Japonya’daki sigara içme oranlarının ABD’deki sigara içme oranlarından fazla olmasına rağmen Japonya’daki akciğer kanseri oranının ABD’dekinden daha düşük olduğunu ifade etmede kullanılan “Japon Sigara İçme Paradoksunun” bir tür uzantısı olabileceğini öne sürdüler.
Hazırlayan: Sıla Özeren
