Başınızın açısının günlük ilişkilerinizi nasıl etkilediğine dair bir yazı.
İnsanların yüzlerine genellikle o an ne düşündüklerini ya da nasıl hissettiklerini anlamak için gözlerinin daralmış ya da genişlemiş olması, dudaklarının sağa ya da sola bükülmüş olması gibi bize ipucu verecek birçok işareti anlamak için bakarız.
SAGE Journals, Psychological Science dergisinde 2019’da yayınlanan bir çalışmaya göre yüzümüzdeki ifadeler bu bilgileri almaya çalıştığımız tek kaynak değil – ayrıca başımızın kendisinden de sosyal çıkarımlarda bulunuyoruz. British Columbia Üniversitesi’nde araştırmacı olan Zachary Witkower ve Jessica Tracy “Aşağı doğru hafifçe eğilmiş bir başın yüzün algılanma biçimini sistematik olarak değiştirdiğini, böylelikle nötr bir yüzün (kas hareketi veya yüz ifadesi olmayan bir yüz) hafifçe aşağıya doğru eğilmiş halinin daha baskın olarak algılandığını gösterdik.” diyor.
“Bu etki öne doğru eğilmiş bir başın yarattığı daha düşük ve “V” görünümü almış kaşların yapay görüntüsünün insanlarda agresiflik, dominantlık ve yılgınlık gibi duygular uyandırmasından kaynaklandığını düşünüyoruz.” diyen Witkower ve Tracy, “Bu bulgular nötr yüzlerin dahi oldukça iletişimsel olduğunu gösteriyor ve kafamızın duruşundaki ufak değişimler, yüzümüzün görünüşünde büyük değişikler yaratması nedeniyle, sosyal algı üzerinde derin etkilere sahip olabilir.” diye ekliyorlar.
Araştırmacılar yüz ifademizin bir formu olan yüz kaslarımızın hareketlerinin sosyal izlenimlerini araştırmış olsalar da çok az araştırma başımızın hareketinin sosyal izlenimler üzerindeki etkisini incelemiş bulunuyor. Withkower ve Tracy yüzler nötr bir ifadede olsa dahi başın farklı açılardaki duruşunun sosyal izlenime olan etkisini araştırmak için bir dizi araştırma gerçekleştirdi. 101 katılımcı ile yaptıkları bir çevrim içi çalışmada katılımcılara nötr yüz ifadesine sahip olup başlarını 10 derece yukarıya kaldırmış, nötr seviyede (0 derecede) tutmuş ve 10 derece aşağı indirmiş bir dizi avatar gösterildi.
Katılımcılar “Bu insan diğer insanlar üzerinde kontrol sahibi olmayı sever.” veya “Bu insan istediğini elde edebilmek için bazı agresif taktikler kullanabilir.” gibi cümlelere olan yakınlıklarına göre bu avatarları baskın karakteristik özelliğine göre değerlendirdiler. Sonuçlar başı aşağıya doğru eğik olan yüzlerin başı nötr pozisyonda olan ya da başı yukarıya bakan yüzlere kıyasla daha dominant algılandığını gösteriyordu.
Yapılan ikinci bir çevrim içi çalışmada 570 gerçek insan yüzü, diğer çalışmada avatarlar değerlendirilmişti, değerlendiren katılımcılar aynı sonuçları verdi. Ek bulgular, yüzün gözler ve kaşlar etrafındaki bölümünün baskınlık etkisini üretmek için gerekli ve yeterli olduğunu ortaya koydu. Diğer bir deyişle, katılımcılar fotoğraflardaki insanların yalnızca gözlerini ve kaşlarını görebildiklerinde dahi aşağı doğru eğik başları daha baskın olarak değerlendirirken, göz ve kaşların görünmeyip yüzün diğer kısımlarının göründüğü resimlerde durum geçerli değildi.
İki farklı deney daha kaşların açısının bu etkiye neden olduğunu gösterdi- aşağı doğru eğik başlar, kaşlar nötr bir pozisyonda olup hareket etmemiş olsalar bile, V şekline yakın ve baskınlıkla ilişkili olan bir kaş görüntüsü oluşturuyordu. “Başka bir deyişle hiçbir yüz kasını kullanmadan kişinin başını aşağıya doğru eğmesi ile kişinin kaşlarını çatması- corrugator supercilii kası tarafından yapılan bir hareket, Yüz Eylem Kodlama Sisteminde Eylem 4 olarak da biliniyor- sosyal algı üzerinde aynı etkiye sahip.” diyor Withkower ile Tracy.
Bu ilginç sonuçlar göz önüne alındığında, araştırmacılar başın açısının sosyal algı üzerindeki etkisini araştırmaya devam ederken etkilerin baskınlık algısının ötesinde duyguların yüz ifadelerini nasıl yorumladığımıza kadar uzanıp uzanmadığını araştırıyor.
Nihayetinde, Witkower ve Tracy, bu bulguların günlük sosyal etkileşimlerimiz için pratik etkileri olabileceğine dikkat çekiyor: “İnsanlar günlük hayatlarında iletişim kurmanın bir yolu olarak arkadaş canlısı bir gülümseme ya da el sallama gibi birçok belirli davranışta ya da ifadede bulunurlar. Bizim araştırmamız ise başımızın açısının ya da duruşunun ifademizin yorumlanmasındaki etkisi göz önünde bulundurulduğunda belki de günlük hayatlarımızda uyguladığımız sosyal iletişim araçları sırasında başımızın duruşunu da önemsememiz gerektiğini gösteriyor.” diyor Witkower ve Tracy.
Buradan çevrildi : Downward Head Tilt Can Make People Seem More Dominant by Anna Mikulak
Hazırlayan: Sıla Özeren
