Çocuklarda bedensel temas yalnızca beslenme ihtiyacı üzerine mi kurulu? Harry Harlow Sahte Anne Deneyi ile sevgi ve bedensel temasın önemini gözler önüne seriyor.
Anne-çocuk ilişkisi oldukça derin ve güçlü bir bağı ifade eder. Bu güçlü bağın ölçümlenebilmesi pek de mümkün değildir. Bu nedenle uzmanlarca her zaman tartışılmaya açık bir konu olmuştur. Harry Harlow ise anne-çocuk ilişkisinde bağlanma ve sevgi kavramları üzerine çok düşünmüş ve çalışmalar gerçekleştirmiş önemli bir psikolog olarak karşımıza çıkmaktadır.
1960 yıllarında Harlow sevgi kavramını odağına alarak deneyler gerçekleştirmiştir. Sevginin ne kadar güçlü bir etken olduğunu da çalışmaları ile ortaya koymakta başarılı olmuştur. Peki ya Harlow, ölçülmesi oldukça güç olan bu soyut kavramı nasıl gözlemleyecekti? Sahte anne kulağa oldukça garip gelse de etkiyi gözlemlemek için oldukça ilginç bir yöntem olmuştur.
Sahte anne deneyi, maymunlar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Deney için, henüz yeni doğan yavru maymunlara iki ayrı sahte anne figürü verilmiştir. Figürlerden biri; demir telden yapılma, soğuk, sert ancak üzerindeki biberondan süt verebilecek bir vekil anne figürüdür. Diğer sahte anne figürü ise; süt veremeyen, havlulardan yapılmış sıcak ve yumuşaktır. Beslenmeye ihtiyacı olan yavru maymunların, beslenme ihtiyacını karşılayacağı düzenekteki sahte anneyi seçmesi beklenirken, durum öyle gerçekleşmemiştir. Başlangıçta maymunlar her iki sahte anne ile de ilgilenmeyip kendi annelerini aramıştır. Ancak daha sonra acıkmaya başladıklarında ise süt veren metal anne figüründen beslenme ihtiyaçlarını karşılamışlardır. Ancak uyumak ve temas kurmak için pelüş anne figürünü tercih etmişlerdir. Hatta deneyin ilerleyen süreçlerinde, pelüş anne figürüyle geçirdikleri zamanın gittikçe arttığı gözlemlenmiştir.
Henüz yeni doğmuş ve beslenme ihtiyacı bu denli yüksek olan yavru maymunların bu seçimi sizce de çok etkileyici değil mi? Deneyden de anlaşılıyor ki, anne-çocuk ilişkisinde temas ihtiyacının altında yatan temel etken beslenme ihtiyacından çok, duygusal yakınlık ve şefkat ihtiyacıdır. Şefkat ve güven için bu bağ tüm canlılarda vazgeçilmezdir.
Hazırlayan: Dilanur Akbaba
