Bir çalışmaya göre içme sularında doğal yollar ile bulunan lityumun varlığı intihar davranışı üzerinde engelleyici bir etkiye sahip olabilir!
Kings’ College London Üniversitesi’nin Psikiyatri, Psikoloji ve Nörobilim Enstitüsü ile Brighton & Sussex Tıp Okulu’nun (BSMS) ortaklaşa yürüttüğü bir çalışmaya göre içme sularında doğal yollar ile bulunan lityum varlığı intihar davranışı üzerinde engelleyici bir etkiye sahip olabilir.
British Journal of Psychiatry web sitesinde yayınlanan bu meta-analiz çalışmasında dünyanın dört bir yanında yapılmış araştırmalar derlenerek incelendi. Bunun sonucunda kamu içme sularında yüksek seviyede veya derişimde lityum içeren coğrafik bölgelerde daha az intihar vakası görüldüğü açığa çıktı.
Çalışmayı yöneten Profesör Anjum Memon buldukları ilişkinin umut vadettiğini ve kamu ruh sağlığını yükseltebilecek bir etkiye sahip olabileceğini söylüyor. Buna ek olarak birçok ülkede artan ruh sağlığı problemlerine ve intihar oranlarına dikkat çeken Memon, her yıl 800.000’den fazla insanın intihar ederek öldüğünü ve 15-24 yaş grubundaki birincil ölüm sebebinin intihar olduğunun altını çiziyor. Bu eşi benzeri görülmemiş COVID-19 pandemisine ve toplumda görülme sıklığı giderek artan anksiyete, depresyon ve intihar vakalarının çokluğuna dikkat çeken Memon kamu ruh sağlığının iyileştirilmesinin giderek önem arz ettiğini söylüyor.
Lityum bazen adından “Sihirli İyon” olarak da söz ettiriyor. Bunun nedeni ise manik ve depresif atakların tedavisinde ve önlenmesinde, ruh halini stabilize etmede ve ruh hali bozuklukları olan kişilerde intihar riskini azaltmada etkili bir ilaç olarak yayın bir şekilde kullanılması. Ayrıca anti-agresif özelliği sayesinde dürtüsellik, saldırganlık, şiddet içeren suç davranışları ve kronik madde kötüye kullanımı gibi davranışları da azaltmaya yardımcı olabiliyor.
Lityum doğal olarak oluşan bir element olup sebzelerde, tahıllarda, baharatlarda ve içme sularında değişken miktarlarda bulunur. Hemen hemen tüm kayalarda eser miktarda bulunması nedeniyle toprağa, yeraltı ve durgun suya, buradan da içme sularına karışıyor olması tamamen doğaldır. Bununla birlikte içme sularımızda bulunan bu dost elementimizin sağlık açısından yararları ve iyileştirici özellikleri yüzyıllardır bilinmektedir.
Doğal lityum bakımından zengin suyuyla eski bir Kızılderili kutsal şifalı kaynağı olan Lithia Springs, sağlık üzerindeki pozitif etkileriyle oldukça ünlüdür. Aslında popüler meşrubat 7-Up bile 1929’da üretilmeye başlandığında lityum içermekteydi.
Bununla birlikte yapılan son çalışmalarda lityum ile Alzheimer ve diğer demans hastalıklarının insidanslarındaki azalma arasında bir bağlantı olduğu ortaya çıktı. Bu özelliği ile lityum bunama riski ile mücadelede de önleyici bir kullanım potansiyeline sahip.
Profesör Anjum Memon bir sonraki adımın hipotezlerinin doğruluğunu test etmek için özellikle zihinsel sağlık koşulları bakımından dezavantajlı, yüksek şiddet içeren suç davranışları görülen, kronik madde kötüye kullanımının ve intihar riskinin yüksek olduğu bölgelerden rastgele olarak seçtikleri toplulukların içme sularına lityum eklemesi yaparak kamu ruh sağlığı üzerindeki etkisini takip etmek olduğunu söylüyor.
Tüm bu gelişmeler doğrultusunda bu sihirli iyon ile ileride daha sık karşılaşacağız gibi görünüyor.
Kaynak: Lithium in drinking water linked with lower suicide rates
Hazırlayan: Sıla Özeren
