Özellikle son zamanlarda gündemde olan Şahmeran dizisindeki Şahmeran nedir ve tarihini nereden almaktadır hiç merak ettiniz mi? Bu içeriğimizde sizinle Şahmeran ve onun eski tarihini inceleyeceğiz.
En geniş tanımıyla, Şahmeran yılan vücutlu güzel bir kadın olarak bilinir. Ayrıca özellikle sözlü aktarımı sebebiyle birden fazla efsanesi vardır. Ancak ana hikaye noktaları aynıdır. Bir Anadolu efsane figürü olmasıyla beraber, özellikle ülkemizde Tarsus ve kültüründe daha çok yer kaplamaktadır. Kaynaklardan edinilen bilgiye göre 2000 yıl öncesine ait Tarsus sikkelerinin üzerinde, Şahmeran’ın öldürüldüğünü öğrenen yılanların intikam almak amacıyla şehre saldırmalarının canlandırıldığı tespit edilmiştir.
Şahmeran hikayesine geçecek olursak, hikayenin ana karakterlerinden biri olan Camsap, bir köyde annesiyle yaşar. Okul yerine dağlarda gezmeyi sever ve sürekli uzaklara gitmek ister. Bir gün arkadaşlarının çağırmasıyla bir mağaraya bal toplamak için inen Camsap, döndüğünde bakar ki arkadaşları onu o mağarada tek bırakmıştır. Bunun üzerine mağarayı keşfetmeye çıkan Camsap ilerleyince bin bir çeşit yılanın bir arada huzur içinde yaşadığını görür. Orada aynı zamanda yılanların şahıyla tanışır. Yılanların şahı Şahmeran’dır. Beraber yıllarca mağarada kalırlar ve Camsap rahatça kaldığı bu mağarada Şahmeran’dan türlü hikayeler dinler. Ancak yıllar geçtikçe yüreğinde köy özlemi de büyür ve en sonunda geri dönmek istediğini Şahmeran’a söyler. Şahmeran onun gitmesine üzülerek izin verir ve ondan bir söz vermesini ister. Camsap Şahmeran’ı gördüğünü kimseye söylemeyecektir. Şahmeran’ın vücudu şifalıdır ve insanoğlu acımasızdır. Camsap eğer su altına girerse de derisi pul pul olacaktır. Camsap yıllarca verdiği bu sözü tutar ancak bir gün padişah’ın hasta olduğu haberi gelir. Padişahın hekimleri Şahmeran’ın ona iyi geleceğini ve tedavi olabileceğini söyler. Bunun üzerine tüm ülkede Şahmeran’ı gören duyan birilerini bulmak için arayış başlar, herkes hamamlara götürülür ve en sonunda Camsap’ın sır tuttuğunu anlarlar. Yerini söylemesi için Camsap’ı zorlarlar ancak o değerli arkadaşının yerini söylemez. Daha sonra sadrazam Camsap’a Şahmeran’a asla zarar vermeyeceklerini sadece hükümdarın hastalığına bir şifa aradıklarını söyler. Böylece Camsap’ı ikna eder ve Şahmeran’ın yerini öğrenir.
Askerler Şahmeran’ı yakalar ve saraya getirir. Camsap’la yıllar sonra karşılaşan yılanların şahı kurtuluşunun olmadığını anlar. İhanetine rağmen eski arkadaşını affeder. Şahmeran’ın yılan kısmının kaynatıldığı suyu içen kral ve vezir oracıkta ölür. Baş kısmının kaynatıldığı suyu içen Camsap ise dünyaya hiç bakmadığı gibi bakıp hiç işitmediği gibi işitmeye başlar. Tüm hastalara şifa bulur. Bitkilerin sesini duyar. Elinden de gönlünden de derman sızar. Yılanların şahına yaptığı ihaneti hiç unutamaz. Kendisini affettirmek için ülke ülke gezip insanlara şifa dağıtır. Şahmeran’ın mucizesi onunla birlikte gezer. Sonsuz yaşam, uzun ömür ve dönüşüm Şahmeran’ın mirası olarak diyardan diyara yol alır.
Anadolu’da Şahmeran, efsaneleriyle varlık bulmuş ve mitolojik bir simge halinde günümüze kadar ulaşmıştır. Günümüzde de Şahmeran resimleri sıklıkla görülmektedir. Türk mitolojisindeki yeraltı yılanları ve bunlardan biri olan Şahmeran, Anadolu halkının kültürünü önemli ölçüde etkilemektedir. Anadolu’da anlatılmakta olan Şahmeran efsanelerinin etkisi halk üzerinde hâlâ devem etmekte, halkın Şahmeran hakkında çeşitli inanışları bulunmaktadır. Ancak yarı yılan ve yarı insan vücutlu varlıklar yalnızda Türk değil, dünyadaki birçok farklı mitolojilerde de vardır ve yine hikayelerde önemli yer kaplamaktadır.
Hazırlayan: Senanur Başaran
