Bir diyaloğun tek bir tarafını duymak gerçekten de çok sinir bozucu bir durum. İşte nedenleri…
Telefonda konuşmanın yürümek ya da araba sürmek gibi birçok davranışımızı olumsuz yönde etkilediği bilinen bir gerçek. Telefonda konuşan sürücüler ile sarhoş olan sürücülerin kaza oranlarının hemen hemen eşit olması da bunu kanıtlar nitelikte. Galvan, Vessal ve Golley’in 2013 yılında bir başka yayanın telefon konuşmasına maruz kalan diğer yayaların hafızalarının ve dikkatlerinin ne derecede etkilendiğini araştırmak için yayınladıkları ortak bir çalışmaya göre telefonla konuşarak karşıdan karşıya geçen yayaların dikkatleri o kadar bölünüyordu ki deneklerin büyük bir çoğunluğu o sırada yanlarından geçen tek tekerlekli bir bisikleti süren palyaçoyu bile fark edememişler. Tüm bu saydıklarımın aksine telefonda konuşmak birçok yeteneğinizi geliştiren bir etkiye de sahip, o sırada telefon konuşmanıza kulak misafirliği yapmak zorunda kalan insanların sinirini fazlasıyla bozma yeteneğinizi…
Yine 2013 yılında yapılan bu araştırmaya göre bir telefon konuşmasının yalnızca tek bir tarafına kulak misafiri olan bir kişinin dikkati yüz yüze konuşan iki insanın konuşmasına kulak misafiri olan bir kişiye göre çok daha büyük ölçüde dağılıyordu. Durumun etkilerini aydınlatmak isteyen araştırmacılar komik sayılacak derecede basit bir deney ortam oluşturdular. Katılımcılar hiçbir şeyden habersiz bir şekilde tek taraflı ve çift taraflı konuşmalara kulak misafiri olmak zorunda kalarak kendilerine verilen anagramları (Anagramlara örnek vermek gerekirse, kanser ve Serkan. Kanser ve Serkan kelimelerinin oluşturulmasında kullanılan harfler aynı sayıda ve tamamen aynı. İngilizce bir örnek vermek gerekirse, listen ve silent.) çözmeye çalışıyorlardı. Siz de katılırsınız ki arka masalarında günlük konuşmalarını sürdüren çiftlerin ya da telefonda arkadaşıyla konuşan herhangi birinin deneyin bir parçası olduğundan tamamen habersiz bir şekilde bu dikkat dağıtıcı ortamda anagram çözmeye çalışmak deneyin amacı açısından oldukça elverişli.
Yapılan bu çalışmanın sonuçları Emberson, Lupyan, Goldstein ve Spivey’nin 2010 yılında yayınladıkları tek taraflı bir telefon konuşmasının yarattığı dikkat dağınıklığını ve etkilerini içeren çalışmalarıyla da örtüşür nitelikteydi. 2010’da yapılan çalışmaya göre tek tarafı duyulan konuşmalar en çok dikkat dağınıklığı yaratan cinstendi çünkü zavallı beyinlerimiz durmadan konuşmanın diğer kısmını tamamlamaya çalışıyordu. Kamusal alanda duyduğumuz tek taraflı konuşmaları duymazdan gelmenin neden bu kadar zor olduğuna dair Ferris Jabr’in Scientific American sitesinde yayınlanan makalesine göre durum şu şekilde özetlenebilir:
“Bir konuşmaya dair ne kadar az bilgi edinirsek beynimiz duyduğumuz şeyleri anlamlandırmamız için o kadar çok çalışır ki dinlemeyi bırakmamız neredeyse imkansız hale gelir. “
Buradan çevrildi: Hearing Just One Half of a Conversation Is Really, Really Annoying
Overheard cell-phone conversations: when less speech is more distracting.
Cell Bound: Why It Is Hard to Ignore Public Mobile Phone Conversations
The Effects of Cell Phone Conversations on the Attention and Memory of Bystanders
Hazırlayan: Sıla Özeren
