Mısır’daki Antik Gize Piramitlerine bakan platoda, büyük bir açık hava sanat sergisi, simgesel anıtlara yanıt veren mekana özel enstalasyonlar yaratan 14 uluslararası çağdaş sanatçının çalışmalarını bir araya getiriyor. Bir projede hasırdan yeni bir piramit yapısı ortaya çıkıyor; bir diğerinde, antik piramitlerin su üzerinde yüzmesini sağlayan cam heykeller görünüyor.
“Forever is Now III” (18 Kasım’a kadar), bölgede düzenlenen yıllık serginin üçüncüsü ve şimdiye kadarki en büyüğü. Kahire merkezli sanat firması Art D’Égypte’nin kurucusu ve küratörü Nadine Abdel Ghaffar tarafından düzenlenen etkinlik, eski Mısır kültürünü çağdaş yaratıcılık yoluyla kutlamayı amaçlıyor.
Kahire’den yapılan görüntülü görüşmede Ghaffar, “Her yıl bu medeniyetle diyalog halinde olan muhteşem bir sanatçı grubumuz var” dedi. Art D’Egypte, serginin 4500 yıllık dünya mirası alanını tamamen zarar görmeden bırakmasını sağlamak için UNESCO ile birlikte çalışıyor. (Sanat eserlerinin yere değmemesi için 50cm kalınlığında ithal kum kullanılmıştır.) Bu yılki çalışmalar, mitolojiden maneviyata, teknik yenilik ve mimariye kadar piramitlerin sunduğu kavramların verimli bölgesini ele alıyor.
Meksika asıllı Arjantinli sanatçı Pilar Zeta, altın ve yanardöner mavi kürelerle süslenmiş ve tepesinde piramidal bir tepe bulunan kireçtaşından bir geçit olan “Ayna Kapısı”nı yarattı ve bu geçidin altında bir kaide üzerinde aynalı bir yumurtaya giden dama tahtası şeklinde bir yol bulunuyor. Zeta, “Giza Piramitleri ve tüm eski Mısır kültürü – etrafındaki mistisizm, gizemler – beni her zaman büyülemiştir,” dedi. “Piramitler bence Dünya gezegenindeki en kutsal heykeller.”
Zeta’nın sürrealist bir tablo ve postmodernist bir film seti gibi görünen enstalasyonu katmanlı bir anlam zenginliğine sahip. Portal, zamanın ötesindeki bağlantıları temsil ediyor; yanardöner mavi, yeniden doğuşu ve yenilenmeyi simgeleyen gübre böceğine gönderme yapıyor; aynalı yumurta ise Mısır mitolojisinde yaratılışı ifade eden kozmik yumurtayı temsil ediyor. Sanatçının kullandığı malzemeler, piramitlerin inşasını yansıtan doğal kireçtaşı ve “post-endüstriyel toplumumuza” selam gönderen boyalı metal ile antik ve moderni harmanlamayı amaçlıyor.
Anlamı Olan Materyaller
Antik Mısır güneş tanrısının adını taşıyan bir güneş saati yapısı olan “RA” heykeli için camı benimseyen Hollandalı sanatçı ve tasarımcı Sabine Marcelis için de malzemenin sembolik kullanımı önemliydi. Marcelis e-posta yoluyla yaptığı açıklamada, “Mısır hem güneş saatinin hem de malzeme olarak camın doğduğu yer olduğundan, bu inanılmaz icatlara saygı göstermek istedim” dedi. “Piramitlerin kendileri bile bir tür güneş saatiydi.”
Uzun, doğrusal heykel gündüzleri kum üzerinde hareketli gölgeler oluştururken, geceleri camın içine gömülü özel bir teknoloji enstalasyonu bir ışık kaynağına dönüştürüyor. Marcelis, “Camların arasına yerleştirilmiş güneş pilleri, güneşin gücünü kullanarak eserin içindeki bir pili şarj ediyor” dedi. “Bu, sanat eserinin tamamen şebekeden bağımsız bir enstalasyon olarak var olabileceği ve geceleri kendi aydınlatmasına güç sağlayabileceği anlamına geliyor.”
Yunan heykeltıraş Costas Varotsos’un yarısı camla doldurulmuş ve bir sıra halinde dizilmiş bir dizi metal çemberden oluşan “Horizon” adlı eserinde de cam önemli bir rol oynuyor. Piramitlerin su üzerinde oturuyormuş gibi görünmesini sağlayan eser, anıtlar ile arkalarındaki ufukta yer alan Nil nehri arasındaki ilişkiyi vurguluyor.
Suudi sanatçı Rashed Al-Shashai’nin “Yarı Saydam Piramit” adlı eseri platoya 6 metre yüksekliğinde yeni bir piramit ekliyor. Hasır kasalardan inşa edilen eser, Mısır’daki geleneksel hasır dokuma zanaatına gönderme yapıyor ve çağdaş tasarım için sürdürülebilir ve mirasa dayalı uygulamaları savunuyor.
Bir diğer mimari enstalasyon olan “Hayalet Tapınak”, Mısır doğumlu İngiliz heykeltıraş Sam Shendi tarafından tasarlandı. Kırmızı renkli geometrik çelik formlardan oluşan eser, antik bir tapınağın kalıntılarını hayal ediyor. İçinden geçilebilecek bir portal gibi görünen eser, piramitleri mümkün kılan mimari ve geometri sanatını kutluyor.
Birleşik Arap Emirlikleri’nden mücevher sanatçısı Azza Al Qubaisi’nin çelik heykeli “Hazineler” de ziyaretçileri içinden geçmeye davet ediyor. Çevredeki çöl manzarasının desenlerinden ilham alan dalgalı formu, altın bir tepe ile taçlanan merkezi bir piramit yapısına götürüyor.
Bahreyn kraliyet ailesinin bir üyesi ve sanatçı olan Rashid Al Khalifa, yerden farklı açılarla çıkan bir dizi bakır ve pirinç yapıdan oluşan “Gerçeklik Zamansızdır “ı yarattı. Görünüşte bir labirentin arkeolojik parçaları olarak tasarlanan bu yapıların her biri, antik Mısır labirentinin tarihi diyagramlarından alınan delikli motiflerle süslenmiştir.
Bu arada, Fransız fotoğrafçı JR’ın “Inside Out Giza” adlı çalışması, Forever is Now’ın 2022 edisyonunda başlattığı bir projeyi sürdürüyor. Daha önce ziyaretçilerin fotoğraf çektirebilmeleri için alanda bir fotoğraf kabini kuran JR, bu yıl piramitlerin önündeki platoya yerleştirdiği siyah beyaz büyük ölçekli portrelerden bir seçki sergiliyor.
Serginin küratörü Ghaffar, antik piramit kompleksini “insanlık için bir umut simgesi” olarak gördüğünü açıkladı. “Savaşlardan salgın hastalıklara kadar pek çok şeye dayandı” diyen Ghaffar, “ve hala orada ve hala sırları var, bu yüzden umut var” dedi. Bu umudun herkesle paylaşılması gerektiğini ve bu eşsiz sanat sergisinin tam da bunu yapmayı amaçladığını sözlerine ekledi.
Francesca, P. (2023). Egypt’s pyramids host stunning works of art. CNN.
