Vatandaş bilimi raporlarının yeni bir analizi, ışık kirliliğinin dünya çapında yoğunlaştığını gösteriyor.
Gece gökyüzüne ilişkin on binlerce vatandaş bilimi gözlemini araştıran bir araştırma ekibi, insanların oluşturduğu ışık kirliliği nedeniyle gece gökyüzündeki yıldızları görmenin hızla zorlaştığını buldu.
Ekip, NOIRLab tarafından yürütülen Globe at Night projesinin bir parçası olarak 2011’den 2022’ye kadar dünya çapında yapılan 51.351’den fazla gözlemi inceledi. Araştırmacılar, son on yılda insanların oluşturduğu ışık kirliliğinin çoğalmasından dolayı yıldızları görmenin zorlaştığını buldular.
Analize göre, gece gökyüzü 2011’den 2022’ye kadar her yıl %9,6 daha parlak hale geldi, bu da birçok yıldız gözlemcisi için bazı sönük yıldızların tamamen görünemeyeceği anlamına geliyor. Science dergisinde yayınlanan araştırmaya göre 250 yıldızın görünebildiği bir konumdan, aynı dönemde, artık sadece 100 yıldız görünebilecek.
Ruhr-Universität Bochum ve Deutsches GeoForschungsZentrum Potsdam’da araştırmacı olan Christopher Kyba, “Ana bulgu, yıldızların görünürlüğünün oldukça hızlı bir şekilde – örneğin uydu verilerine ve nüfus artışına dayalı olarak tahmin ettiğimizden daha hızlı – azaldığıdır” dedi. “Bugüne kadar ışığı kontrol etmek için var olan çabaların, en azından kıta ölçeğinde düşünüldüğünde, işe yaramadığının bir işareti.”
İnsan ışığı, gece gökyüzünün parlaklaşmasına neden olan “gök parlamasına” neden olur ve bu, Dünya’daki gözlemcilerin yıldızlardan gelen daha uzak (ve genellikle sönük) ışığı görmesini zorlaştırır. Ekip, LED (ışık yayan diyot) ışıklarının ortaya çıkışının ışık kirliliğindeki artışa katkıda bulunmuş olabileceğini kaydetti.
Kyba, “LED’ler aynı miktarda enerji için daha fazla ışık üretilmesine izin verdiğinden, geliştirmelerinin bir sonucu da ışık kullanımının artması oldu” dedi. Sorun, öncelikle insanların ışıklardan ziyade LED’leri aşırı kullanması olsa da, Kyba, “beyaz ışık üretmek için kullandıkları yöntemin sonunda çok fazla mavi ışık yaydığını ve mavi ışığın gökyüzü parlaklığı için en sorunlu renk olduğunu” ekledi.
Yıldızları Görmek Gittikçe Zorlaşıyor
Hazırlayan: Yunuscan Ünal
