Hem pek çok malzemenin sıcaklığını ölçmek için hem de hastalandığımız zaman ateşimizi ölçmek için kullandığımız, hayatımızda oldukça önemli bir yeri olan termometrenin icadını ve tarihçesini bu yazımızda sizler için derledik.
En eski termal aletler on altıncı ve on yedinci yüzyıllarda üretilmiştir. Eski olduğu kadar basit de olan ve ismi “termoskop” olan bu aletler, havayı bir su haznesine daldırılmış tüpün açık ucuyla cam tüplerde tutacak şekilde yapılmıştır. Fakat 1610 yılına gelindiğinde Galileo su yerine şarap kullanmıştır. Her ne kadar Galileo’nun termometrenin mucidi olduğu iddia edilse de onun da ürettiği şey aslında bir termoskop olmuştur. Çünkü termoskoplar termometrelerin aksine sıcaklığı değil, sıcaklık kavramı keşfedilmeden önceki duyulur ısıyı ölçmüştür.
1612 yılında İtalyan bilgin Santorre Santorio termoskoplar için büyük bir adım atmış ve termoskoba bir ölçek ekleyerek maksimum sıcaklık düzeyini ve minimum sıcaklık düzeyini belirlemiştir. 1654 yılında ise modern termometrelerin ilk örneklerinden biri olan, barometrik basınçtan bağımsız ve bir sıvının genleşmesine ve büzülmesine bağlı olan sıvılı termometre üretilmiştir.
1724’te Gabriel Fahrenheit isimli Alman enstrüman yapımcısı daha yüksek tekrarlanabilirliğe ve yazılı bir ölçeğe sahip cıvalı, yüksek kaliteli termometreler üretmiştir. Ayrıca günümüzde halen adını taşıyan bir sıcaklık ölçeği de üretmiştir.
1742 yılında İsveçli fizikçi Anders Celcius termometreler için tıpkı Fahrenheit gibi halen adını taşıyan santigrat sıcaklık ölçeğini geliştirmiştir. Suyun deniz seviyesindeki donma ve kaynama noktalarını kullanarak sıcaklık ölçümünü Fahrenheit’e göre daha doğru hale getirmiştir.
1848’de İskoçya’da Lord Kelvin, santigrat ölçeğinin çok ötesinde, çok daha büyük bir sıcaklık aralığının düşünülebileceğini fark etmiştir. Herhangi bir malzemenin sahip olabileceği en düşük sıcaklığın bir alt sınırı olduğunu keşfetmiş ve bunu mutlak sıfır yani “0 kelvin” olarak adlandırmıştır. Mutlak sıfır noktası ise celcius ölçeğinde -273 dereceye karşılık gelmiştir.
O tarihlerden günümüze kadar gelen büyük teknolojik gelişmelerle birlikte kızılötesi ışığa duyarlı sensörlere sahip cihazlarla (örneğin, COVID-19 salgını sırasında sıkça kullanılan termal kameralar ve ateş ölçerlerle) temas olmaksızın, sıcaklıklar hassas bir şekilde ölçülebilmektedir. Günümüzde kullanılan sıvılı termometreler sıvıların genleşme ve büzülme ilkesinden yararlanılarak kullanılmaktadır. Yani sıcaklık arttıkça termometre içerisindeki sıvı genleşmekte, sıcaklık azaldıkça termometre içerisindeki sıvı büzülmektedir.
