Özet
Diğerlerinin çiğ brokoli yerken yaptığı yüz ifadelerini gözlemlemek, kadınların brokoliyi beğenmelerini etkiler, ancak yeme isteklerini etkilemez. Bir çalışma, brokoli tüketimi sırasında olumlu, tarafsız ve olumsuz yüz ifadelerinin etkilerini inceledi.
Olumsuz ifadeler, beğeni puanlarını azalttı, bu da yeme davranışı üzerinde yiyecek antipatisinin gücünü göstermektedir. Bu araştırma, sosyal modellemenin yiyecek tercihlerini etkilemedeki rolünü açıklığa kavuşturmakta olup, çocukların sebze kabulüne kadar uzanabilir.
Anahtar Bilgiler
Diğerlerinin çiğ brokoli yerken negatif yüz ifadelerini gözlemlemek, yetişkinlerin bu sebzeyi beğenmelerini azaltır. Bu çalışma, sosyal modelleme etkilerinde potansiyel cinsiyet farklarını araştırmak amacıyla kadınlara odaklandı. Bulgular, ebeveynlerin yiyecek antipatisine maruz kaldıklarında çocukların sebze kabulü için etkileri olabilir.
İnsanlar başkalarını izleyerek hangi davranışların işe yarayıp hangilerinin yaramadığını öğrenir. Buna dayanarak, nasıl davranmamız ya da yemek yememiz gerektiğine dair sonuçlar çıkarabiliriz. İkincisi söz konusu olduğunda, insanlar neyi ne kadar yiyeceklerini belirlemek için birbirlerini rehber olarak kullanabilirler. Buna sosyal modelleme denir ve yeme davranışı üzerindeki en güçlü sosyal etkilerden biridir.
Yeni bir çalışmada, İngiltere’deki araştırmacılar çiğ brokoli yerken başkalarının yüz ifadelerini gözlemlemenin genç kadınların çiğ brokoli yemeyi sevme ve yeme arzusunu etkileyip etkilemediğini araştırdı.
Aston Üniversitesi Psikoloji Okulu’nda araştırmacı olan ve Frontiers in Psychology’de yayınlanan çalışmanın başyazarı Dr. Katie Edwards, “Çiğ sebze yiyen diğer insanları olumsuz bir yüz ifadesiyle izlemenin, yetişkin kadınların o sebzeyi sevmelerini azalttığını, ancak yeme isteklerini azaltmadığını gösteriyoruz” dedi.
“Bu, yetişkinlerin yeme davranışı üzerinde yiyeceklerden hoşlanmama gözleminin gücünü vurgulamaktadır.”
Brokoli bakışları
Edwards tarafından yönetilen çalışmada, 200’den fazla genç kadın, çiğ brokoli tüketen farklı tanıdık olmayan yetişkinlerin kliplerini içeren bir video izledi. Yemek yerken, modeller olumlu (gülümseyen), nötr veya olumsuz (iğrenme benzeri) yüz ifadeleri sergiledi.
Araştırmacılar, yeme davranışının modellenmesinde cinsiyet farklılıkları olabileceğinden ve modelleme etkileri kadınlar ve erkekler arasında farklı olabileceğinden, yalnızca kadınların tepkilerini incelemiştir.
Önceki araştırmalar, olumlu sonuçlar gözlemlendiğinde davranışların taklit edilme olasılığının daha yüksek olduğunu, olumsuz sonuçlara tanık olunduğunda ise bunun tersinin geçerli olduğunu göstermektedir. Ancak bu çalışmada bu korelasyon sadece kısmen gözlemlenmiştir: Olumsuz yüz ifadeleri sergilerken brokoli yiyen modellere maruz kalmak, beğeni derecelendirmelerinde daha büyük bir azalmaya neden olurken, bunun tersi geçerli olmamıştır.
Edwards, “Başkalarını olumlu bir yüz ifadesiyle çiğ sebze yerken izlemek, yetişkinlerin sebze beğenisini veya yeme isteğini artırmadı” dedi.
Olası bir açıklama, iğrenç görünen herhangi bir yiyecekten -genel olarak sevilip sevilmediğine bakılmaksızın- kaçınmanın bizi tadı kötü ya da zararlı bir şeyi yemekten koruyabileceği olabilir. Bir başka neden de, yemek yerken gülümsemenin belirli bir yiyeceği sevmenin alışılmadık bir göstergesi olarak algılanması olabilir.
Edwards, “Bu durum, çiğ sebze yiyen birini olumlu yüz ifadeleriyle izlemenin yetişkinlerin sebze tüketimini artırmak için etkili bir strateji olmadığı anlamına gelebilir” dedi.
Kopyala ve tadına bak
Bariz zevk ve yemek beğenme arasındaki etkileşim hakkında hala anlaşılması gereken çok şey var. Örneğin, araştırmacılar yetişkinlere odaklanmıştır ve bu durum bu vesileyle test edilmemiş olsa da, olumsuz yüz ifadelerinin gücü göz önüne alındığında ve çocuklar varsayılan olarak sebzeleri denemeye daha az istekli olma eğiliminde olduklarından, bu bulguların çocuklar için genelleştirilebileceğini söylediler.
Edwards, “Örneğin, bir çocuk ebeveyninin sebze yerken tiksinti gösterdiğini görürse, bunun çocukların sebze kabulü üzerinde olumsuz sonuçları olabilir” dedi.
Mevcut çalışmada katılımcılar, önlerinde yemek yiyen insanları izlemek yerine kısa video klipler de izlediler. Bu sayede katılımcılar, statik resimlere bakmaktan daha gerçekçi olan reaktif yüz ifadelerinin dinamik doğasını gözlemleyebildi; ancak araştırmacılar gelecekte, canlı yemek keyfi izlemenin yeme davranışı üzerindeki etkisini incelemenin önemli bir odak noktası olacağını söyledi.
Edwards sözlerini şöyle sonlandırdı: “Ayrıca bu çalışmadan elde edilen bulguların yetişkinlerin gerçek sebze alımına yansıyıp yansımadığını görmek için daha fazla araştırmaya ihtiyacımız var.”
Kaynak
https://neurosciencenews.com/facial-expression-food-liking-25443/
Hazırlayan: Şerife Avşar
