Kasırgalar nasıl adlandırılıyor? Neden kadın isimleri veriliyordu? Bu nasıl değişti?
Kasırgalara Neden İsim Veriliyor?
Doğal afetler genelde gerçekleştikleri yerle hatırlanır fakat yaşanan kasırgaların fazlalığı onlara isim vermeyi gerektirdi ve bu gelenek ilk olarak 19. Yüzyıl sonlarında meteorolog Clement Lindley Wragge tarafından Avustralya’da başlatıldı. Wragge, Avustralya Kraliyet Meteoroloji Topluluğu’nun kurucu üyelerindendi ve kasırgaları adlandırırken özellikle Polinezya ve Yunan mitolojisinden alınan isimleri kullanıyordu. Bu durum Amerika’da ise 1953’te “ABD Ulusal Meteoroloji Dairesi” tarafından kadın isimleri kullanılarak başlatıldı.
Kasırgalara Neden Kadın İsimleri Verildi?
Kasırgaları tespit eden meteorologlar, yeni bir keşif yapmış gibi hissediyor ve bu kasırgalara kendi aralarında isim takıyorlardı. 1900’lü yılların başlarında çalışan meteorologlar genellikle erkek olduğu ve sevgililerinin isimlerini kasırgalara verdikleri için tüm kasırga isimleri kadın isimleriyle anılmaya başladı. Kasırgalara kadın isimleri verilmesinin cinsiyetçi bir tutumla alakalı olduğu düşüncesinin aksine, bu durum başlarda tamamıyla duygusal durumlardan kaynaklanıyordu. Fakat kasırgalara resmi olarak isim verilmeye başlandığında bu durum da değişti.
Kasırgalara resmi olarak isim verilmeye başlanıldığında, bir gelenek gibi düşünülerek kadın isimleri verilmeye devam edildi. Fakat bunun başlıca sebebi ABD yetkililerinin ‘Kasırgalar da kadınlar gibidir; tahmin edilemez, keşfedilmesi zor, ne zaman ve ne kadar zarar vereceği bilinmez.’ düşüncesiydi. Kadın hakları aktivisti Roxcy Bolton bu konuya karşı çıkıp yetkilileri bu konuda geri adım atmaya ikna edene kadar tüm dünyada uzun yıllar kasırgalara resmi olarak kadın isimleri verildi.
‘Kadın İsmi’ Tepkileri
Florida Kadın Örgütü’nün kurucularından olan, feminist ve kadın hakları aktivisti Roxcy Bolton 1950’li yıllardan itibaren kendisini ABD’li kadınların haklarını savunmaya adamıştı. Yaşamı boyunca yaptığı en önemli kampanya ise kasırgalara kadın ismi verilmesi üzerineydi. 1953’lü yıllarda kasırgalara resmi olarak kadın isimleri verilmeye başlanınca Roxcy Bolton da bu konu karşıtı kampanyalarına başladı ve uzun yıllar bu işin peşini bırakmadı. Bolton’ın kararlılığı sayesinde ve yaptığı kampanyalar sonucunda 1979 yılında ABD artık kasırgalara yalnızca kadın isimleri vermekten vazgeçti. Roxcy Bolton 2017’de hayatını kaybetti ve ölüm ilanı esnasında bile kasırga isimlerini değiştiren kadın olarak anıldı.
Günümüzde Kasırga İsimleri
Roxy Bolton sayesinde kasırga isimleri değişmeye başladı fakat bu değişim uzun yıllar aldı. Erkek isimlerinin; kasırgaların korkutuculuğunu, gerekli romantizmi ve aciliyeti yansıtamadığı savunuldu. Kasırgalar bir süredir karışık bir biçimde adlandırılıyor. Baş harfi q, u, x, y, ve z olanlar dışında 6 yılda bir her yıla özel 21 tane kadın ve erkek ismi seçiliyor. Ardından kasırgalar sırasıyla bu isimlerle anılıyor. Eğer o yıl 21’den fazla kasırga olursa devreye Yunan alfabesi giriyor. Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, 2026 yılına kadar olabilecek kasırga isimlerinin planlamasını yapmış durumda. Aşağıdan bu listeye erişim sağlayabilirsiniz.
‘Kasırga İsim Planlaması’.
Gendering Natural Disaster: The Battle Over Female Hurricane Names
